کاربرد اینترنت اشیا در صنعت چگونه است؟
فهرست مطالب:
کاربرد اینترنت اشیا در صنعت چگونه است؟
صنایع را می‌توان بر اساس نوع فعالیت و نوع محصول یا خدماتی که تولید و عرضه می‌کنند، به چهار دسته صنایع اولیه، صنایع ثانویه، صنایع سوم و صنایع چهارم تقسیم کرد.
صنایع اولیه
این دسته شامل صنایعی است که مواد خام را از منابع طبیعی استخراج می‌کنند. مثلاً کشاورزی، جنگل‌داری، ماهیگیری، معدن و نفت و گاز. این صنایع معمولاً در کشورهای توسعه‌نیافته و کشورهای در حال توسعه، بخش بزرگی از اقتصاد را تشکیل می‌دهند.
صنایع ثانویه
این دسته از صنایع شامل صنایعی است که مواد خام را به کالاهای مصرفی یا سرمایه تبدیل می‌کنند. مثلاً صنایع فلزات، شیمیایی، الکترونیک، خودروسازی، لباس و غذا. این صنایع در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه نقش مهمی در رشد اقتصاد ایفا می‌کنند. صنایع ثانویه را می‌توان به دو دسته سبک و سنگین تقسیم کرد. صنایع سبک، کالاهای کم‌حجم و با وزن کم و با ارزش افزوده بالا تولید می‌کنند مانند الکترونیک، قطعات خودرو و جواهرات. اما صنایع سنگین کالاهای حجیم و سنگین و با ارزش افزوده پایین تولید می‌کنند مانند فولاد، سیمان و نفت.
صنایع سوم
این دسته شامل صنایعی است که خدماتی را ارائه می‌دهند و به‌جای تولید کالا، خدمات را به مشتریان یا سایر صنایع عرضه می‌کنند. به‌عنوان مثال حمل‌ونقل، بانکداری، بورس، بیمه، آموزش، درمان، فرهنگ و هنر نمونه‌هایی از این صنعت هستند. این صنایع در کشورهای توسعه‌یافته بخش عظیمی از اقتصاد را تشکیل می‌دهند.
صنایع چهارم
صنعت چهارم (صنعت 4) یک مفهوم گسترده است که به استفاده از فناوری‌های پیشرفته، اینترنت اشیا (IoT)، اتوماسیون، هوش مصنوعی، بلاکچین و ابررایانه‌ها در فرآیندهای تولید و صنعت اشاره می‌کند. این صنعت با هدف افزایش بهره‌وری، کیفیت و انعطاف‌پذیری در فرآیندهای تولید، بهبود تصمیم‌گیری و ایجاد ارتباطات هوشمند بین اجزای مختلف یک سیستم صنعتی، تحقق می‌یابد. صنعت چهارم در بسیاری از صنایع و بخش‌های اقتصادی مؤثر است. تعدادی از صنایع که تحت تأثیر صنعت چهارم قرار می‌گیرند عبارتند از: صنعت تولید خودرو، صنعت الکترونیک و فناوری اطلاعات. این صنایع در دوران جدید رشد چشمگیر و سرعت بالایی دارند.
اینترنت اشیا صنعتی (IIoT)
اینترنت اشیا در بسیاری از صنایع کاربرد دارد و به‌طور کلی به رشد و توسعه‌ی تجارت و صنعت کمک می‌کند. اینترنت اشیا صنعتی یا IIoT به کاربرد IoT در زمینه‌های صنعتی گفته می‌شود که باعث بهبود فرآیندهای تولید، نگهداری، کنترل کیفیت، زنجیره تأمین و امنیت می‌شود. با استفاده از حسگرها، اتصالات شبکه‌ای، دستگاه‌های هوشمند و نرم‌افزارهای تحلیل داده، اینترنت اشیا صنعتی میتواند به بهبود کارایی، کیفیت، امنیت و کسب سود در صنعت کمک کند.
در حقیقت، اینترنت اشیا یکی از اصلی‌ترین فناوری‌هایی است که در صنایع چهارم به کار می‌رود. صنایع چهارم به‌عنوان یکی از جدیدترین مفاهیم صنعتی، به کاربرد فناوری‌های پیشرفته، از جمله اینترنت اشیا، بسیار اهمیت می‌دهند. در واقع می‌توان گفت اینترنت اشیا صنعتی بخشی از صنعت چهارم می‌باشد و با استفاده از اینترنت اشیا، می‌توان فرآیندهای صنعتی را به‌صورت هوشمند، خودکار و بهینه مدیریت کرد.
کاربرد اینترنت اشیا در صنایع
از جمله کاربردهای اینترنت اشیا در صنایع چهارم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کارخانه‌های هوشمند و متصل: با استفاده از IIoT، ماشین‌آلات و تجهیزات مختلف در یک کارخانه می‌توانند با یکدیگر و با سامانه‌های مدیریت و نظارت ارتباط برقرار کنند و داده‌های مربوط به عملکرد، مصرف انرژی، نگهداری و خطا را ارسال کنند. این امکان باعث می‌شود که فرآیندهای تولید به‌صورت خودکار، هماهنگ و بهینه شوند و مشکلات بالقوه قبل از تشدید تشخیص داده شده و برطرف شوند.
- کنترل کیفیت پیشرفته: با استفاده از IIoT، صنایع می‌توانند فرآیندهای تولید و توزیع را مانیتور کرده و محصولات تولیدشده در یک کارخانه را به‌صورت لحظه‌ای بررسی و ارزیابی کرده و در صورت نقص یا عدم مطابقت با استانداردها، حذف و یا تعمیر کنند. این کار باعث می‌شود که سطح کیفیت محصولات بیشتر شده و هزینه‌های ناشی از بازگشت یا تعویض آن‌ها کاهش یابد.
- تعمیرات پیشگیرانه و نگهداری: با استفاده از داده‌های دریافت شده از حسگرها و دستگاه‌های اینترنت اشیا، می‌توان به پیش‌بینی خطا و مشکلات دستگاه‌ها پرداخت و از بروز آن‌ها پیشگیری کرد. در نتیجه هزینه تعمیر و نگهداری آن‌ها کمتر می‌شود.
- مدیریت زنجیره تأمین: با استفاده از اینترنت اشیا، صنایع می‌توانند به بهبود مدیریت زنجیره تأمین کمک کنند و فرآیندهای تأمین مواد اولیه و توزیع محصولات را بهبود بخشند. به این صورت که با استفاده از IIoT، موجودی مواد اولیه، قطعات، نصف‌ساخته‌ها و سفارشات در یک کارخانه می‌توانند به‌صورت دقیق و به‌روز رصد شوند و در صورت نقص یا تغییر تقاضا، سفارش جدید ثبت شود. این کار به‌طور قابل‌توجهی هزینه‌های نگهداری موجودی را کاهش می‌دهد و منجر به افزایش رضایت مشتریان می‌شود.
بنابراین، استفاده از اینترنت اشیا در صنایع چهارم، به بهبود عملکرد، کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری در صنعت کمک می‌کند.
صنایعی که از اینترنت اشیا استفاده می‌کنند:
صنایع زیادی وجود دارند که از فناوری‌های پیشرفته استفاده می‌کنند که یکی از این موارد اینترنت اشیا است. برخی از صنایعی که از اینترنت اشیا بهره می‌برند صنعت حمل‌ونقل، انرژی، تولید، ساخت و ساز، بهداشت و درمان، الکترونیک، کشاورزی و آموزش می‌باشد. در ادامه برخی از این صنایع را بررسی می‌کنیم.به کاربردهای اینترنت اشیا در این صنایع می‌پردازیم.
صنعت حمل و نقل
اینترنت اشیا در حمل و نقل به ردیابی وضعیت وسایل نقلیه، مدیریت ترافیک و بهبود کارایی سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی کمک می‌کند. از هوش مصنوعی و اینترنت اشیا برای بهینه‌سازی حمل و نقل جاده‌ای، هوایی و دریایی استفاده می‌شود. اینترنت اشیا در صنعت حمل و نقل میتواند کاربردهای متعددی داشته باشد.
علاوه بر این، استفاده از اینترنت اشیا در صنعت حمل و نقل باعث تحولات چشمگیری شده است و به بهبود عملکرد، ایمنی، بهره‌وری، و همچنین کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند.
برخی از کاربردهای IoT در صنعت حمل و نقل عبارتند از:
این استفاده‌ها فقط برخی از کاربردهای IoT در صنعت حمل و نقل هستند. با پیشرفت تکنولوژی و گسترش اینترنت اشیا، انتظار می‌رود کاربردهای بیشتری در این صنعت به وجود بیاید.
• ردیابی و مدیریت: با استفاده از سیستم‌های اینترنت اشیا، شرکت‌های حمل و نقل می‌توانند موقعیت دقیق خودروها، سرعت آن‌ها، مسیر حرکت و حتی رفتار راننده را ردیابی و مدیریت کنند. این کاربرد نهتنها برای خودروها بلکه برای وسایل حمل و نقل دیگر، از جمله هواپیماها، قطارها و کشتیها نیز استفاده می‌شود.
• ارتباط بین وسایل نقلیه: از دیگر کاربردهای جذاب اینترنت اشیا در حوزه حمل و نقل فراهم کردن ارتباط بین وسایل نقلیه می‌باشد، این امکان باعث می‌شود تا وسایل نقلیه به‌طور خودکار با یکدیگر هماهنگ شوند و از طریق سیستم‌های هوشمند اطلاعات را به یکدیگر ارسال کنند تا تصادفات را کاهش داده و ایمنی را افزایش دهند.
• مسیریابی و بهینه‌سازی مسیر: با استفاده از داده¬های جمع‌آوری شده از سیستم‌های IoT، شرکت‌های حمل و نقل می‌توانند مسیرهای خود را بهینه‌سازی کنند و به ای نت‌ها را کاهش دهند. این کار توسط نرم‌افزارهای مسیریاب انجام می‌شود.
• پیش‌بینی و مدیریت ترافیک: با استفاده از سنسورها و دستگاه‌های اینترنت اشیا در جاده‌ها و محیط‌های حمل و نقل عمومی، می‌توان ترافیک و شلوغی را به‌طور دقیق پیش‌بینی و در نتیجه سیستم‌های مدیریت ترافیک را بهینه‌سازی کرد. این سیستم‌ها می‌توانند به مدیریت بهتر ترافیک کمک کنند.
• مانیتورینگ و نظارت بر وسایل نقلیه: حسگرها و دستگاه‌های مختلف می‌توانند وسایل نقلیه را مانیتور یا رصد کنند و اطلاعات مفیدی از جمله سرعت، مصرف سوخت، وضعیت فنی و… را جمع‌آوری کنند که به تعمیر و نگهداری بهتر آن‌ها کمک می‌کند. به¬عبارتی دیگر به کمک داده‌های به¬دست آمده از سنسورها و دستگاه‌ها، می‌توان عملکرد وسایل نقلیه و شبکه‌های حمل و نقل را تحلیل کرده و بهره‌وری را بهبود بخشد.
• بهبود ایمنی: سیستم‌های IoT می‌توانند به بهبود ایمنی در حمل و نقل کمک کنند. به‌عنوان مثال، سیستم‌های هشداردهنده خودکار می‌توانند در مواقع خطر به راننده هشدار دهند.
• مدیریت پارکینگ: سیستم‌های IoT می‌توانند به مدیریت بهتر پارکینگ‌ها کمک کنند. به‌عنوان مثال، با استفاده از اینترنت اشیا، موقعیت‌های خالی در پارکینگ شناسایی شده و به رانندگان اطلاع داده می‌شود. برای این کار از سنسورهای فشار، فاصله و RFID استفاده می‌شود.
صنعت انرژی
استفاده از اینترنت اشیا در صنعت انرژی بهبود قابل‌توجهی را در مدیریت و بهره‌برداری از منابع انرژی، بهینه‌سازی عملکرد سیستم‌های تولید و توزیع انرژی، و کاهش هزینه‌ها به همراه دارد.
برخی از کاربردهای اینترنت اشیا در صنعت انرژی عبارتند از:
1.مدیریت هوشمند انرژی: با استفاده از حسگرها و دستگاه‌های مرتبط، می‌توان مصرف انرژی در ساختمان‌ها و صنایع را بهبود بخشید. این امکان باعث می‌شود تا سیستم‌ها به‌صورت خودکار به مدیریت بهینه مصرف انرژی بپردازند و در مصرف انرژی صرفه‌جویی بیشتری کنند.
2.شبکه هوشمند: با استفاده از IoT، شبکه‌های انرژی هوشمند و قابل تنظیمی فراهم می‌شود که در این شبکه‌ها، سنسورها و دستگاه‌ها می‌توانند اطلاعاتی مانند تولید، مصرف، وضعیت شبکه و… را جمع‌آوری کرده و سیستم‌های مدیریت شبکه را بهبود دهند.
3.تولید انرژی پاک و تجدیدپذیر: با استفاده از اینترنت اشیا، می‌توان تولید انرژی پاک و تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی را بهبود داد. نحوه کار به این صورت است که سنسورها و دستگاه‌های متصل می‌توانند داده‌هایی مانند شدت و جهت باد، تابش خورشید و… را جمع‌آوری کنند تا بر اساس آن‌ها انرژی به‌صورت بهتر و مؤثرتری تولید شود.
4.پیشگیری و نگهداری تعمیرات: با استفاده از سنسورها و دستگاه‌های اینترنت اشیا، می‌توان اطلاعاتی را درباره وضعیت تجهیزات و دستگاه‌های انرژی به دست آورده و نشان داد که کدام تجهیزات نیاز به تعمیر دارند یا در معرض خطر قرار دارند. این کار به نگهداری و تعمیرات به‌موقع کمک کرده و از بروز خرابی‌ها جلوگیری می‌کند.
5.بهینه‌سازی شبکه توزیع انرژی: با استفاده از دستگاه‌های اینترنت اشیا و ارتباط بین تجهیزات، می‌توان شبکه توزیع انرژی را بهبود بخشید و بهینه‌سازی کرد. این به مدیران امکان می‌دهد تا به‌طور دقیق‌تر به پیش‌بینی نیازها بپردازند و منابع انرژی را بر اساس آن تنظیم کنند.
به‌طور خلاصه، استفاده از IoT در صنعت انرژی باعث بهبود کارایی، کاهش هزینه‌ها، و افزایش پایداری در تولید، توزیع و مصرف انرژی می‌شود.
صنعت تولید
در صنعت تولید، با استفاده از اینترنت اشیا به کنترل و نظارت بر فرآیندهای تولید، بهینه‌سازی مصرف منابع و کاهش هزینه‌ها می‌توان پرداخت. صنایع تولیدی مختلفی هستند که از اتوماسیون، رباتیک، اینترنت اشیا و داده‌های هوش مصنوعی برای بهبود فرآیندها و مدیریت هوشمند استفاده می‌کنند مانند خودروسازی، الکترونیک، فلزات، ماشین‌آلات، مصالح ساختمانی و غیره.
برخی از کاربردهای اینترنت اشیا در صنعت تولید عبارتند از:
1. مانیتورینگ و کنترل: حسگرها و دستگاه‌های متصل به شبکه اینترنت اشیا در فرایند تولید، داده‌های مربوط به وضعیت و عملکرد ماشین‌آلات و تجهیزات را جمع‌آوری می‌کنند. این داده‌ها می‌توانند برای نظارت و کنترل بهینه فرآیندهای تولید مورد استفاده قرار گیرند.
2. پیشگیری از خرابی: با استفاده از حسگرها و اینترنت اشیا، می‌توان وضعیت و عملکرد تجهیزات را در طول فرآیند تولید مشاهده کرد و تشخیص داد که کدام تجهیزات در خطر خرابی قرار دارند. این اطلاعات به تعمیر و نگهداری به‌موقع کمک می‌کند و از توقف ناگهانی و اختلال در فرایند تولید جلوگیری می‌کند.
3. بهینه‌سازی تولید: با جمع‌آوری داده‌های مربوط به فرایند تولید و به کار بردن الگوریتم‌های هوشمند، می‌توان به بهبود کیفیت تولید، بهینه‌سازی زمان تولید و کاهش هزینه‌های تولید دست یافت. این امکان باعث می‌شود تا تولیدات بیشتری با کمترین منابع ممکن داشته باشیم.
4. پیشگیری از مواد آلوده: با به کار بردن تجهیزات هوشمند، می‌توان مواد آلوده را در فرآیند تولید شناسایی کرد و اقدامات لازم را برای جلوگیری از آلودگی محصولات و محیط‌های اطراف انجام داد.
صنعت بانکداری
اینترنت اشیا در صنعت بانکداری نقش مهمی در بهبود عملکرد و ارتقا تجربه کاربری مشتریان ایفا می‌کند.
برخی از کاربردهای اینترنت اشیا در صنعت بانکداری عبارتند از:
1.امکان پرداخت‌های بدون تماس با امنیت بسیار بالا با استفاده از گجت‌هایی مانند ساعت هوشمند یا کارت‌های اعتباری تعاملی.
2.مدیریت هوشمند مالی با جمع‌آوری اطلاعات حجیم از مشتریان و در نتیجه فراهم کردن فرصت‌های جدید با استفاده از این اطلاعات به‌منظور شخصی‌سازی خدمات بانکداری، پیش‌بینی نیازهای مشتریان، ارائه راهکارهای کسب و کار و توصیه‌های مالی. این اطلاعات شامل الگوهای خرید مشتریان، رفتارهای مالی، مدیریت هزینه‌ها و… است که بانک‌ها را قادر می‌سازد بهترین راهکارها و محصولات مالی را برای مشتریان خود فراهم کنند.
3.ارائه نوآوری‌های جدید با کمک اینترنت اشیا برای کاهش هزینه و مدیریت ریسک بهتر مانند بهینه‌سازی نصب و استفاده از دستگاه‌های خودپرداز یا استفاده از رایانش ابری و تحلیل داده.
4.ارائه مشاوره‌های ویدئویی از راه دور به‌صورت خودکار به مشتریان برای حل مشکلات یا پاسخ به سؤالات آن‌ها.
5.علاوه بر این‌ها از اینترنت اشیا می‌توان برای بهبود ارتباطات میان بانک و مشتریان استفاده کرد. اطلاع‌رسانی هوشمند و پیام‌رسانی به مشتریان در مورد تراکنش‌ها، موجودی، اخبار بانکی و… از جمله کاربردهای اینترنت اشیا در این حوزه هستند.
6.افزایش امنیت مشتریان با دستگاه‌های هوشمند مانند ساعت‌های هوشمند و دستبندهای ارتباطی می‌توان برای تشخیص هویت مشتریان، تأیید هویت دو مرحله‌ای و ارائه سطح بالاتری از امنیت در تراکنش‌های مالی استفاده کرد.
اما ATMهای هوشمند مجهز به اینترنت اشیا از جمله دستگاه‌هایی است که در این صنعت استفاده می‌شود و می‌توانند از طریق سنسورها و دستگاه‌های مرتبط وضعیت دستگاه را مانند موجودی نقدی، کیفیت کاغذهای بانکی و… نظارت کنند و اطلاعات به روزی ارائه دهند.
همچنین دستگاه‌های پرداخت هوشمند، مانند POSهای هوشمند، با استفاده از اینترنت اشیا با سیستم‌های مالی بانکی ارتباط برقرار کرده و امکان پرداخت‌های غیر‌نقدی را فراهم می‌کنند.
صنعت الکترونیک
کاربرد اینترنت اشیا در صنعت الکترونیک بسیار گسترده است و امکانات جدیدی را برای دستگاه‌ها و سیستم‌های الکترونیکی فراهم می‌کند.
برخی از کاربردهای اینترنت اشیا در صنعت الکترونیک عبارتند از:
1.دستگاه‌های هوشمند: با ادغام اینترنت اشیا در دستگاه‌های الکترونیکی مانند تلویزیون‌های هوشمند، دستگاه‌های خانگی هوشمند، دستگاه‌های گیمینگ و… تجربه کاربری بهتر و امکانات جدیدی برای کاربران فراهم می‌شود. این دستگاه‌ها می‌توانند با یکدیگر و با اینترنت ارتباط برقرار کرده و دسترسی به اطلاعات و خدمات مختلف را فراهم کنند.
2.سیستم‌های خانه هوشمند: با استفاده از اینترنت اشیا، می‌توان سیستم‌های خانه هوشمند را ایجاد کرد. این سیستم‌ها امکاناتی مانند کنترل از راه دور سیستم‌های روشنایی، دمای محیط، سیستم‌های امنیتی، لوازم آشپزخانه و… را و با استفاده از اینترنت فراهم می‌کنند.
به‌طور کلی، اینترنت اشیا در صنعت الکترونیک باعث بهبود کارایی، اتصال دستگاه‌ها، سهولت در کنترل و دسترسی به اطلاعات را فراهم می‌کند و تجربه کاربری را به سطح بالاتری میبرد.
صنعت ساخت و ساز
اینترنت اشیا در صنعت ساخت و ساز کاربردهای متعددی دارد که باعث افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها، بهبود کیفیت و ایمنی، نوآوری و تحول در فرآیندهای طراحی، اجرا و نگهداری پروژه‌های عمرانی می‌شود.
برخی از کاربردهای اینترنت اشیا در صنعت ساخت و ساز عبارتند از:
1.کنترل وضعیت سازه‌ها: با استفاده از حسگرهای مختلف مانند حسگرهای تغییر شکل، دما، رطوبت، فشار، شتاب و غیره، می‌توان وضعیت فیزیکی و عملکرد سازه‌های عمرانی را در زمان واقعی یا به‌صورت دوره‌ای کنترل کرد و در صورت بروز خطر یا خسارت، هشدار داد و اقدامات لازم را انجام داد.
2.کنترل کیفیت مصالح: با استفاده از حسگرهای مخصوص مانند حسگرهای الکتروشیمیایی، مغناطیسی، الکترومغناطیسی و غیره، این امکان وجود دارد که کیفیت مصالح ساختمانی را قبل و بعد از استفاده در پروژه بررسی کرده و عوامل مخرب مانند خوردگی، ترکیدگی، رطوبت و غیره را شناسایی کرد.
3.کارآمدسازی فرآیندهای ساخت: با استفاده از حسگرها، ربات‌ها، شبکه‌های بی‌سیم و سامانه‌های هوشمند، می‌توان فرآیندهای ساخت را به‌صورت خودکار، همگام و بهینه انجام داد و زمان، هزینه و منابع را کنترل کرد.
4.افزایش ایمنی: با استفاده از حسگرها، دوربین‌ها، تگ‌های RFID و سیستم‌های نظارت هوشمند، محافظت از پروژه‌های عمرانی در برابر سرقت، حادثه، آتش‌سوزی و زلزله تضمین می‌شود. همچنین با استفاده از دستگاه‌های هوشمند مانند کلاه‌های هوشمند، لباس‌های هوشمند و دستبندهای هوشمند، بر سلامت و رفاه کارگران در محل کار نظارت شده و در صورت بروز خطر یا آسیب به آن‌ها کمک می‌شود.
این صنایع تنها چند مورد از صنایعی است که از اینترنت اشیا بهره‌برداری می‌کنند؛ اما بسیاری از صنایع دیگر نیز وجود دارند. به‌طور کلی، اینترنت اشیا در هر صنعتی که نیاز به کنترل، نظارت و بهینه‌سازی فرآیندها و منابع دارد، میتواند کاربرد داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
• اینترنت اشیا در جهان
• بررسی بلاکچین و ویژگی های آن
• بهترین پلتفرم اینترنت اشیا چیست؟
• اینترنت اشیا در پزشکی
• کاربرد اینترنت اشیا در کشاورزی چیست؟
• اینترنت اشیا در حمل و نقل
